ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЦИФРЛЫҚ ДАМУЫ ЖАҒДАЙЫНДА ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖОЛМЕН АЛЫНҒАН КІРІСТЕРДІ ЗАҢДАСТЫРУҒА (ЖЫЛЫСТАТУҒА) ҚАРСЫ КҮРЕСТІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚҰРАЛДАРЫ

Аннотация

Мақалада қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) қарсы күресте қолданылатын отандық құқықтық құралдар қылмыстың цифрлық дамуы жағдайында қарастырылады. Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) жалпы мемлекеттің қаржылық тұрақтылығына және экономикалық қауіпсіздігіне елеулі қатер төндіреді. Дәстүрлі қаржы жүйесіне теріс әсер ететін факторлардың бірі сандық активтердің таралуы, соның ішінде. криптовалюталар, NFT – транзакциялар көлемі жыл сайынғы экспоненциалды өсімге ие таңбалауыштар. Ақшаны жылыстатудың негізгі қағидасы қылмыстық әрекеттерді құқық қорғау және бақылаушы органдардан толығымен жасыруды және оларды заңды экономикалық қызметке одан әрі тартуды қамтиды, өйткені блокчейн технологиялары бұл әрекетті жасырын түрде жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Қылмыстық жолмен алынған ақшаны және кірістерді заңдастыруды (жылыстатуды) болдырмау бойынша мемлекеттік органдардың атқаратын шаралары, мысалы, нормативтік құқықтық актілер, қаржылық операцияларды бақылау жүйелері, халықаралық ынтымақтастық және қаржылық ашықтықты күшейту шаралары талданады. Азаматтар мен қоғамның, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауға және қылмыстық кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) қарсы іс-қимылдың құқықтық тетігін ұйымдастыруға бағытталған шаралардың кешенді жүйесін әзірлеу, қабылдау және іске асыру мақсатында тиімді тетіктері қажет.

Зерттеу барысында мақалада Қазақстандағы қылмыстық заңдастыруға (жылыстатуға) қарсы іс-қимыл контекстіндегі құқықтық құралдардың тиімділігі мен ықтимал жақсарту мәселелері көтерілді. Бұл құралдардың тиімділігіне және оларды пайдаланудағы мүмкін проблемаларға ерекше назар аударылады.

Түйін сөздер: заңдастыру, қылмыстық кірістерді жылыстату, қарсы іс-қимыл, цифрлық активтер, криптовалюта.