Абайсызда өлім келтіру (ҚР ҚК 104-бабы): заңдық талдау
DOI:
https://doi.org/10.26577/JAPJ.2023.v106.i2.011Аннотация
Мақалада ҚР ҚК 104-бабында көзделген абайсызда өлім-жітім құрамына заңдық талдау жүргізіледі. Автор республикада ұзақ уақыт бойы осы қылмыстық құқық бұзушылықтың сансыз санын зерттей келе, абайсызда өлім келтіру бойынша қылмыстық-құқықтық және криминологиялық маңыздылығын анықтап тұжырымдама береді. Талдау нәтижесі көрсеткендей, тергеу және сот практикасы бұл әрекетті, әсіресе субъективті негізде саралауда әлі де үлкен көптеген қиындықтарға тап болады. Бұл көбінесе ҚР Жоғарғы Сотының адамның өмірі мен денсаулығына қарсы кейбір қылмыстарды, соның ішінде абайсызда өлім-жітімді ажыратуға қатысты анық емес ұстанымына байланысты. Осыған байланысты автор мыналарды ұсынады: а) 2007 жылғы 11 мамырдағы Жоғары Сот актісінің 27-тармағы мен 30-тармағындағы авторлық толықтырулар; б) ҚР ҚК 104-бабына, сондай-ақ ҚР ҚК 114-бабына (Денсаулыққа абайсызда зиян келтіру) жәбірленушінің өліміне не денсаулығына зиян келтіруге әкеп соққан адамның өзінің кәсіби міндеттерін тиісінше орындамағаны үшін жауаптылығын көздейтін арнайы құрам енгізілсін. Мақаланың ғылыми және практикалық маңыздылығы: қылмыстық құқық бұзушылықты дұрыс құқықтық бағалауды қамтамасыз ету, отандық қылмыстық заңды және ҚР ҚК 104-бабын қолдану практикасын жетілдіру.
Түйінді сөздер: өлім, абайсыздық, қылмыстық құқық-бұзушылық, әрекеттің біліктілігі, шектеу
