АНЫҚТАУ ЖӘНЕ АЛДЫН АЛА ТЕРГЕУ ОРГАНДАРЫНЫҢ ІС ЖҮРГІЗУ ҚЫЗМЕТІН ҚАДАҒАЛАУДЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ПРОКУРОРДЫҢ ӨКІЛЕТТІКТЕРІН РЕГЛАМЕНТТЕУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.26577/JAPJ2024-111-i3-012Аннотация
Мақалада құқық қолдану практикасының қазіргі жағдайы; сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын органдардың қылмыстық-процестік қызметіне прокурорлық қадағалаудың теориялық, құқықтық және ұйымдастырушылық негіздері; сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын органдардың қылмыстық-процестік қызметіне прокурорлық қадағалауды ұйымдастыру мәселелері зерттелді. Сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын органдардың заңдардың орындалуын прокурорлық қадағалаудың тиімділігін арттыру жолдары көрсетілген. Автор: сотқа дейінгі тергеп-тексерудің заңдылығын прокурорлық қадағалаудың мәнін, маңыздылығын және оның жеке объект ретіндегі рөлін; Қазақстан Республикасының бүкіл қылмыстық процесінің негізгі және жетекші бастауы ретіндегі заңдылық қағидатының мәні мен рөлін; сотқа дейінгі тергеп-тексерудің заңдылығын прокурорлық қадағалаудың шекараларын айқындауды өзектендіреді.
Қойылған мәселелерді зерттеу кезінде зерттеу нысанасының сапалық сипаттамаларын анықтайтын, зерттелетін институттың мәнін айқындауға мүмкіндік беретін логикалық, формальды – құқықтық, Талдамалық, сондай-ақ функционалдық әдіс, Қазақстан Республикасындағы заңдылық пен құқық тәртібінің жай-күйіне конституциялық және салалық заңнаманың реттеушілік әсер ету мүмкіндігі пайдаланылады. Авторлар қабылдаған ғылыми талдауда күрделілік пен жүйелілік принциптері дәйекті түрде жүзеге асырылады және нәтижелі біріктіріледі, бұл жеке адамның құқықтары мен бостандықтарын іске асыру үшін қылмыстық іс жүргізу мүмкіндіктерін жетілдіру мәселелерін неғұрлым толық, ғылыми тұрғыдан жандандыруға мүмкіндік берді.
Зерттеу нәтижесінде жоғары қадағалау ең алдымен ведомстволық және ведомстводан тыс бақылау аппаратымен заңдарды қолдануға бағытталуы керек, бірақ бұл органдарды алмастыруға бағытталмауы керек, сондықтан бақылаушы органдармен өзара іс-қимыл тек олардың қадағалауы ретінде жүзеге асырылуы керек.
Түйін сөздер: қылмыстық процесс, прокурорлық қадағалау, заңдылық қағидаты, сотқа дейінгі тергеп-тексеру.
