ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЦИФРЛЫҚ ДАМУЫНА СТРАТЕГИЯЛЫҚ КӨЗҚАРАС: ТӘУЕКЕЛДЕР МЕН КИБЕРҚАУІПТЕРДІ ТАЛДАУ

Аннотация

Мақала құқықтық тәуекелдер мен қатерлерді анықтауға және бағалауға баса назар аудара отырып, Қазақстан Республикасындағы цифрландыру процестерін кешенді зерделеуге арналған. Зерттеу аясында елдің цифрлық инфрақұрылымының ағымдағы жай-күйін бағалап қана қоймай, болашақта оның дамуының перспективалық бағыттарын болжауға мүмкіндік беретін форсайт-талдау әдісі қолданылады. Мақалада цифрлық кеңістікті реттеуге бағытталған заңнамалық бастамаларды, сондай-ақ киберқауіпсіздік мәселелерін қоса алғанда, цифрландырудың құқықтық аспектілерін талдауға ерекше назар аударылады. Авторлар киберқылмыстың өсуіне, деректердің таралуына, зияткерлік меншік құқықтарының бұзылуына және Қазақстандағы цифрлық трансформация процесінің табыстылығына елеулі әсер етуі мүмкін басқа да қауіптерге байланысты негізгі тәуекелдерді бөліп көрсетеді. Киберқылмыс мәселелерін талдау фишингті, ақпараттық технологияларды қолданудағы алаяқтықты, сондай-ақ мемлекет үшін маңызды цифрлық инфрақұрылымға төнетін қауіптерді қамтиды. Жұмыста анықталған тәуекелдер мен қатерлерді азайту, оның ішінде заңнаманы жетілдіру, киберқауіпсіздікті қамтамасыз ету технологияларын дамыту және халықтың ақпараттық сауаттылығын арттыру бойынша стратегиялар мен ұсынымдар ұсынылды. Сондай-ақ цифрлық даму және киберқауіпсіздік саласында тәжірибе және үздік тәжірибелермен алмасу мақсатында халықаралық деңгейдегі ынтымақтастық мүмкіндіктері талқыланады. Авторлар тек технологиялық инновацияларды ғана емес, сонымен қатар нормативтік құқықтық базаны үнемі жетілдіруді, сондай-ақ цифрлық қызметтерді пайдаланушылар мен осы қызметтерді ұсынатын ұйымдардың өкілдері арасында киберқауіпсіздік мәдениетін қалыптастыруды талап ететін цифрлық дамуды басқарудың кешенді тәсілдерін әзірлеудің маңыздылығын атап көрсетеді. 

Түйін сөздер: цифрлық даму, киберқылмыс, ақпараттық коммуникациялық технологиялар (АКТ), форсайт-талдау, киберқауіпсіздік, құқықтық тәуекелдер, зардап азайту стратегиялары.