Киберкеңістікте баланың мүдделерін қорғау механизмін жетілдіру мәселесі туралы

Авторлар

  • A. Zh. Zhanalieva М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Университеті, Қазақстан, Шымкент қаласы http://orcid.org/0000-0003-0219-258X
  • B. T. Tleulesova Ақтөбе өңірлік университеті. Қ. Жұбанова, Қазақстан, Ақтөбе қаласы
  • A. S. Koshkinbaeva Тұран университеті, Қазақстан, Алматы қаласы http://orcid.org/0000-0002-9327-9869

DOI:

https://doi.org/10.26577/JAPJ.2022.v104.i4.05
        79 90

Аннотация

Тақырыптың өзектілігі балаларды қорлау тақырыбына ерекше назар аударумен байланысты, оның ішінде әлеуметтік желілер арқылы. Қолданыстағы заңнамаға енгізілген өзгертулер мен толықтырулар қорлауды жазалауға бағытталған, өйткені қазақстандық статистика балалар мен жасөспірімдер арасында психикалық жарақат пен суицидке әкеліп соқтыратын қудалау мен қорлаудың бұрын-соңды болмаған өскенін көрсетеді.

Зерттеу тақырыбын таңдау заңнамаға енгізілген балалар кибербуллингіне қатысты нормаларды талдау және олардың тиімділігін болжау қажеттілігімен байланысты болды. Ең тиімді шетелдік тәжірибемен салыстырғанда отандық тәсілді сыни талдау қажет болды.

Көптеген елдер ХХ ғасырдың аяғында тиісті шараларды қабылдап, желілерде балалар мен жасөспірімдерді қудалауға белсенді түрде қарсы тұрды деген қорытынды бар. Сондай-ақ Қазақстанда бала құқығына қатысты бірқатар мемлекеттік бағдарламалардың жаңартылғандығы да қызығушылық тудырды. Сонымен бірге, аталған құжаттарды талдау мемлекеттік жауаптың жеткіліксіздігін көрсетеді.

Зерттеу пәні – Қазақстан Республикасы заңнамасының нормалары және әлеуметтік желілер арқылы балаларды қорлаудың алдын алу және жазалау.

Мақсат – Қазақстан Республикасының кибербуллинг саласындағы бала құқықтары туралы заңнамасына енгізілген өзгерістер мен толықтыруларға сыни тұрғыдан талдау жасау және мемлекеттік ден қою шараларын жетілдіру бойынша ұсыныстар енгізу.

Бұл зерттеудің маңыздылығы кибербуллинг пен киберталкинг ұғымдарының аражігін ажырату қажеттілігін және соңғысын қазіргі заманғы шындықтағы жалпы құбылыс ретінде талдау қажеттілігін негіздеу болып табылады.

Түйін сөздер: бала құқықтары, бала құқықтарын қорғау, кибербуллинг, қорқыту, киберталкинг.

Жүктелулер

Жарияланды

2022-12-15

Шығарылым

Бөлім

КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ