Қазақстан Республикасында азаматтардың әлеуметтік-еңбек құқықтарының сақталуын әкімшілік-құқықтық реттеушілер
DOI:
https://doi.org/10.26577/JAPJ.2022.v102.i2.06Аннотация
Мақала әкімшілік құқық пен әлеуметтік-еңбек құқықтық блогының құқықтық реттеушілерінің, яғни еңбек құқығы мен әлеуметтік қамсыздандыру құқығының арақатынасы, өзара байланысы және өзара тәуелділігі мәселелеріне арналған. Реттеуші әкімшілік функциялардың ерекшелігі олардың басқарушылық функционалдылығында жатыр, бұл іс жүзінде қазақстандық құқықтың барлық салаларына әсер ете алмайды, сондықтан әкімшілік құқық көпвекторлы, көп функциялы құқықтық реттеуші тетік болып табылады. Оны тек әкімшілік санкциялар жүйесіне дейін азайтуға болмайды, өйткені бұл көбінесе салалық салыстыру аясында жасалады. Алайда, әрбір Басқару арнайы салалық нормаларды реттеу нысанасы болып қала отырып, әкімшілік-құқықтық қатынастарға жатпайды. Әлеуметтік-еңбек құқықтық блогы әкімшілік блокпен тығыз құқықтық байланыста. Атап айтқанда, жұмысшылар мен жұмыс берушілердің еңбек және олармен тығыз байланысты қатынастарын реттейтін еңбек құқығы белгілі бір субъектілік санаттардағы еңбекті реттеу кезінде әкімшілік құқықтың ықпал ету саласына құқықтық регламенттеуді береді.
Мақалада, мысалы, мемлекеттік қызметшілермен, әскери қызметшілермен және т.б. қарым-қатынас туралы болып отыр. Зейнетақымен қамсыздандыру, әлеуметтік сақтандыру, әлеуметтік медициналық сақтандыру және еңбек құқығы жүйесіндегі басқару функциялары да дәл осындай критерий бойынша жіктеледі. Азаматтардың өздерінің әлеуметтік және еңбек құқықтары мен бостандықтарын іске асыру кезінде жиі кездесетін әкімшілік құқық бұзушылықтар жасау кезінде қолданылатын әкімшілік санкцияларды елемеуге болмайды. Мақала авторлары көрсетілген реттеуші әкімшілік ресурстардың, тетіктердің арақатынасы мәселелерін қарастырады және оларды жетілдіру бойынша ұсыныстар енгізеді.
Түйін сөздер: басқару жүйесі, зейнетақылар, еңбекші-мигранттар, медициналық қызмет көрсету, мемлекеттік қызмет.