АҚШ жоғарғы сотының құқықтық жүйедегі рөлі

Аннотация

Тиісті мақала АҚШ Жоғарғы Сотының құқықтық жүйедегі рөлін зерттеуге арналған. Тиісінше мақалада конституциялық әділсоттың жүзеге асырылуы, әрі билік бөлу жүйесіндегі маңызы ашып көрсетілді. Ол туралы АҚШ Жоғарғы Соты туралы Американың атақты саяси қайраткері Алексис до Токвиль «бірде-бір халықтың осындай қуатты сот билігі болмады» деп айтқан еді. Зерттеудің мақсаты – АҚШ Жоғарғы Сотының заң шығару қызметінің ерекшеліктерін анықтау, өйткені ғылымдағы сот ісі шешілмеген мәселе болып қала береді. Мақсатқа жету үшін ғылыми зерттеу әдістерін қолдану барысында жалпы әдістер және арнайы құқықтану бойынша кешенді әдістері қолданылды. Оқырман үшін АҚШ Жоғарғы Сотының құбылысы бірнеше жағынан қызықты. Біріншіден, америкалық құқық пен сот жүйесінің эволюциясы тұрғысынан оның барлық динамикасы мен қарама-қайшылықтары. Екіншіден, сот қызметін жүзеге асыру, нақты іс бойынша қажетті прецеденттер мен дәлелдерді табудың күрделі ойлау процестері, әріптестер арасындағы ымыраға жету (мүмкін болса) тұрғысынан. Бұл жағдайда сот қызметі тек заңға негізделген ғана емес, сонымен бірге идеологиялық және саяси ықпалға да байланысты болуы керек. Зерттеу нәтижелері шет мемлекеттердің құқықтық жүйесін зерттеушілер үшін өте маңызды және Америка Құрама Штаттарының Жоғарғы Сотына Америка тарихының көзімен заң шығарушы және атқарушы билікпен қақтығысқа түсу мүмкіндігі бар мекеме ретінде қарау керек. Екінші жағынан, атқарушы билік тарапынан Жоғарғы Сотта бос жұмыс орындарын толтырудың қисынын түсіну маңызды. Осы елде жалғасып жатқан теріс саяси және құқықтық құбылыстардың себептерін іздеу барысында АҚШ Жоғарғы Сотының федералды Конституцияны түсіндіруіне, тұтастай алғанда, заң шығару функциясын орындайтын, өзіне тән емес және конституциялық тұрғыдан бекітілмеген осы соттың қызметіне назар аударылады. Алайда, көптеген мәселелер жеткілікті зерттелмеген күйінде қалып отыр, олардың ішінде АҚШ Жоғарғы Сотының Конституциялық заң шығарудағы рөлі, сот заң шығару құбылысы. Түйін сөздер: құқық шығармашылығы, юрисдикция, Жоғарғы сот, АҚШ, заң шығарушы орган.