ӘКІМШІЛІК СОТ ӨНДІРІСІНІҢ ЦИФРЛЫҚ ФОРМАТЫ: ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ МЕН ПЕРСПЕКТИВАЛАР
DOI:
https://doi.org/10.26577/JAPJ202511315Аннотация
Әкімшіліксот өндірісінің маңыздыміндеттерініңбірімемлекеттікбасқарудыцифрлықтрансформациялау.Осықағидатқасүйене отырып, әкімшіліксотжүйесіндеавтоматтандыру, жасандыинтеллектпенроботтандырупроцесііске қосылған.Цифрлық сот төрелігін енгізу жаһандықүрдіскеайналып, сотшешімдерініңқолжетімділігіменашықтығынқамтамасыз етумен бірге, соттардыңғанаемес, соттыңдауларыныңөзге де қатысушыларыныңуақытыменресурстарының шығынын азайтыпотыр.Сотістерінавтоматты түрде бөлу сыбайлас жемқорлықтәуекелдеріндеазайтады.Сингапур,АҚШ,Ұлыбритания,Ресей,соныңішіндеҚазақстан да сот төрелігінцифрландырудыңтүрліжолдарынкөрсетуде. Соның ішінде онлайнқұжаттардыберужүйелері,автоматтандыру,жасандыинтеллектініпайдалану.
Дегенмен, сот ісін цифрландыруцифрлыққұпиялылық,қауіпсіздік,сондай-ақ азаматтардыңқұқықтарынқорғауарасындағытепе-теңдікті сақтаусияқтымаңыздыэлементтердіңзаңнамалықшешумәселелерінтудырады.Цифрлық сот төрелігіформатыныңжүйелі түрде жұмыс істеуіүшіннормативтікреттеуді одан әріжетілдіруқажет.
Зерттеудіңнегізгімақсаты - әкімшіліксот өндірісінде цифрлықтехнологияларды қолданудың қазіргі жағдайынталдау, ғылымитәсілдердісалыстыружәнеаналитикалықшолу жасау.
Талдау көрсеткендей, сот өндірісін цифрландыру аспектілері азаматтық және қылмыстық іс жүргізу саласындағы көптеген цивилистердің, сарапшылардың, талдаушылардың, ғалымдардың еңбектерінде зерттеу нысаны болған. Алайда, әкімшілік сот өндірісі саласында цифрлық технологияларды пайдалану аспектілері жеткілікті түрде қамтылмаған. Сондықтан, ғылыми тәсілдер мен аналитикалық шолудың негізінде осы мақалада автордың өзіндік зерттеуі жүргізілді .
Түйін сөздер: цифрлық технологиялар, сот өндірісі, цифрлық сот төрелігі, қолжетімділік, электрондық формат, электрондық сот төрелігі, цифрлық қауіпсіздік
